Wskazówki dla rodziców
- Rysowanie i malowanie: potrafi rysować koło, kwadrat, krzyżyk oraz człowieka z zaznaczoną głową, tułowiem, rękami i nogami. Zaczyna rysować po śladzie i kolorować w miarę starannie, mimo że czasami wyjeżdża poza linie.
- Prace plastyczne: potrafi ciąć nożyczkami po prostej linii, wyklejać, wydzierać proste elementy oraz lepić podstawowe kształty z plasteliny, np. kulę i walec.
- Układanie: buduje wieże z klocków (co najmniej 8 elementów) i układa proste puzzle (4-6 elementów).
- Nawlekanie: nawleka na sznurek duże koraliki.
- Drobne czynności: otwiera i zamyka pojemniki, odkręca i zakręca butelki.
- Słownictwo i gramatyka: posługuje się około 1500-2800 słów i buduje złożone, sensowne zdania.
- Wypowiedzi: zadaje mnóstwo pytań i potrafi opowiadać, co się wydarzyło, tworząc proste historyjki.
- Wymowa: prawidłowo wymawia głoski syczące i ciszące (s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź), natomiast głoski szumiące (sz, ż, cz, dż) mogą jeszcze być trudne do wymówienia.
- Liczby i kolory: potrafi wymienić liczby po kolei, rozróżnia podstawowe barwy i potrafi sklasyfikować przedmioty według określonych cech.
- Pamięć i myślenie: potrafi układać obrazki w kolejności historyjki (minimum 2 części) i odtwarzać krótkie wiersze lub piosenki.
- Emocje: potrafi nazwać swoje emocje (np. smutek, złość) i zaczyna rozumieć, że nie zawsze może dostać to, czego chce od razu.
- Zachowanie: potrafi uczestniczyć w zabawach grupowych, współpracować z innymi i przestrzegać prostych zasad.
- Samodzielność: samodzielnie je (łyżką i widelcem), myje ręce i twarz oraz korzysta z toalety.
- Higiena: umie umyć zęby.
Czym jest rozwój motoryczny dziecka i jakie są jego etapy? Co to jest motoryka duża i mała?
Rozwój motoryczny dziecka to fascynujący proces, w którym dzieci uczą się świadomie kontrolować ruchy własnego ciała. Jest to jeden z kluczowych obszarów rozwojowych, zależny od sprawności układu nerwowego, mięśniowego oraz integracji sensorycznej. Umiejętności motoryczne obejmują zarówno duże ruchy całego ciała, takie jak chodzenie czy bieganie, jak i precyzyjne ruchy dłoni, np. chwytanie przedmiotów czy rysowanie. Rozwój motoryczny dziecka przebiega etapami, od prostych odruchów w pierwszych miesiącach życia aż do złożonych czynności ruchowych w późniejszym dzieciństwie. Odpowiednie wsparcie i aktywność fizyczna już od najmłodszych lat są szczególnie ważne, ponieważ pozytywnie wpływają na całościowy rozwój dziecka.
Motoryka duża
Motoryka duża obejmuje koordynację i sprawność całego ciała, w tym ruchy kończyn górnych i dolnych oraz tułowia. Dziecko rozwija te umiejętności poprzez działania takie jak raczkowanie, pierwsze kroki, skakanie, bieganie, jazda na rowerze czy gra w piłkę. Rozwój motoryki dużej zaczyna się już w okresie płodowym i intensywnie przebiega szczególnie w pierwszych miesiącach życia dziecka, wzmacniając układ nerwowy i mięśniowy.
Motoryka mała
Motoryka mała odnosi się do precyzyjnych ruchów rąk, dłoni oraz palców. Jest to szczególnie ważny obszar, który obejmuje m.in. chwytanie drobnych przedmiotów, rysowanie, pisanie, rysowanie oraz manipulowanie drobnymi przedmiotami. Rozwój motoryki małej zaczyna się od prostych ruchów palców i dłoni, aż do bardziej skomplikowanych czynności, takich jak nawlekanie koralików czy zapinanie guzików.
Rozwój motoryczny dziecka w wieku przedszkolnym
Dziecko w okresie przedszkolnym coraz lepiej radzi sobie z wykonywaniem bardziej złożonych ruchów, a jego rozwój motoryczny obejmuje zarówno precyzyjne działania motoryki małej, jak i aktywność całego ciała. W tym czasie przedszkolak doskonali koordynację ruchową, równowagę oraz siłę mięśni, co pozwala mu sprawniej biegać, skakać, wspinać się i podejmować nowe wyzwania ruchowe. Zabawy wymagające precyzyjnych ruchów rąk, takie jak układanie puzzli, rysowanie czy lepienie z plasteliny, rozwijają zręczność i przygotowują dziecko do przyszłej nauki pisania.
Aktywności ruchowe na świeżym powietrzu, np. gra w piłkę, jazda na rowerze czy zabawy z równowagą, takie jak rzucanie obręczami do celu lub zabawki do balansowania, są niezwykle korzystne dla dzieci w tym wieku. Wspólne aktywności z innymi dziećmi wspierają nie tylko rozwój fizyczny, ale także umiejętności społeczne, ucząc współpracy i zdrowej rywalizacji. Rozwój motoryczny jest również ściśle powiązany z rozwojem poznawczym – regularna aktywność fizyczna poprawia koncentrację oraz zdolność uczenia się nowych rzeczy, co korzystnie wpływa na przygotowanie do edukacji szkolnej.
Stymulowanie rozwoju motorycznego -Jak prawidłowo wspierać rozwój dziecka?
Kluczowe jest zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości ruchu i aktywności na świeżym powietrzu, ponieważ różnorodne formy ruchu mają ogromne znaczenie dla rozwoju fizycznego i poznawczego. Zabawa na świeżym powietrzu, jazda na rowerze, bieganie czy zabawy zręcznościowe nie tylko wspomagają rozwój mięśniowy i układu nerwowego, ale również sprzyjają koncentracji oraz prawidłowej integracji sensorycznej. Regularna aktywność fizyczna pozwala dziecku rozwijać się w naturalny sposób, ucząc się poprzez ruch i poznawanie otoczenia. Wspólne zabawy wraz z rodzicami oraz aktywność w grupie rówieśników dodatkowo przyczyniają się do kształtowania umiejętności społecznych, a także rozwijają koordynację, równowagę i ogólną sprawność motoryczną.
Artykuły
Cechy rozwojowe 6 latka
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE
Dziecku sześcioletniemu:
– rosną stopy i powoli zanika płaskostopie (kości stóp wysklepiają się),
– wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciała,
– powoli kształtuje się większa odporność na zmęczenie związane z dłuższym przebywaniem w jednej pozycji,
– rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka (część chrząstek zamienia się w kości) – ruchy dłoni stają się bardziej odporne na męczenie; drugi i ostatni etap kostnienia nadgarstka przypada na wiek około 10 lat – dziecko staje się zdolne do pisania w zeszycie w jedną linię,
– poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk – dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i łączenia liter, zaczyna także ładniej rysować, lepiej wycinać, może nauczyć się wiązania kokardki itp.
– do rozwoju kości dopasowuje się układ mięśniowy,
– mięśnie stają się silniejsze (wzrasta siła skurczu), są bardziej odporne na zmęczenie, wzrasta siła zwieraczy – dziecko nie musi już tak często załatwiać potrzeb fizjologicznych,
– rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne; lepiej pracuje serce, płuca (lepsze dotlenienie) i jednocześnie rośnie potrzeba ruchu, zwiększa się pojemność żołądka (zmniejsza się częstotliwość przyjmowanie pokarmów, a zwiększa się objętość przyswajanej jednorazowo porcji),
– dzieci stają się bardziej odporne na choroby.
Zmiany związane z płcią
– następuje początek kształtowania się trzeciorzędnych cech płciowych, u chłopców powoli rozwija się pas barkowy, u dziewcząt pas miednicowy, u chłopców bardziej niż u dziewcząt grubieją kości długie; do tych zmian dopasowuje się układ mięśniowy,
– pojawia się głód ruchu, ogromna potrzeba biegania, skakania, siłowania,
– dziewczynki preferują aktywność ruchową wymagającą większej precyzji,
– kościec ( także kości i mięśnie dłoni) kształtuje się około 1,5 do 2 lat, dłużej u chłopców niż u dziewcząt, w związku z tym dziewczynki bardziej niż chłopcy lubią rysować, wycinać, malować,
– u dziewczynek powoli zaczyna powstawać podściółka tłuszczowa.
Zmiany w układzie nerwowym – są istotne i decydują o różnicach między dziećmi młodszymi a starszymi,
– wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe, dzięki czemu poprawia się szybkość i dokładność przewodzenia impulsów, wzrasta ilość połączeń nerwowych, poprawia się koordynacja ruchów,
– dojrzewają receptory zmysłów, pojawia się ostrość wzroku, wrażliwość na barwy, polepsza się zdolność odbioru bodźców słuchowych
– dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia, dojrzewają okolice ruchowe kory mózgowej, polepsza się koordynacja i płynność (również ręki).
WŁAŚCIWOŚĆI SPOŁECZNE
U sześciolatków:
– powoli wzrasta antagonizm pomiędzy chłopcami a dziewczynkami; poczucie my chłopaki, my dziewczyny ułatwia integrację dzieci określonej płci, akceptację własnej płci i stopniowe uczenie się męskich i kobiecych ról społecznych,
– chłopcom mniej sprawnym dokucza się.
EMOCJE
Dziecko sześcioletnie:
– ma mniej dojrzały układ nerwowy niż siedmiolatek i z tego powodu silniej reaguje emocjonalnie,
– wszystkie emocje, te pozytywne, a tym bardziej negatywne oraz duża liczba różnorodnych bodźców, stanowią dla organizmu ogromny wydatek energetyczny,
– rozregulowuje się jego funkcjonowanie (staje się płaczliwe, drażliwe, nieznośne, agresywne itp.) – można pomóc mu, dostarczając mu owoców, kawałka czekolady, kanapkę itp. (glukoza i magnez) oraz stwarzając sytuacje ułatwiające wyciszenie się – elementy relaksacji.
– dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności typowo szkolne,
– poprawia się wzrokowe i słuchowe spostrzeganie analityczno-syntetyczne,
– dojrzewają te struktury kory mózgowej, które odpowiedzialne są za procesy myślowe; obserwuje się początki myślenia konkretno -wyobrażeniowego operacyjnego na konkretach,
– dojrzewa cały układ nerwowy w tym kora mózgowa, dzięki czemu poprawia się zdolność do skupiania uwagi (początki uwagi dowolnej) i poprawia się zdolność zapamiętywania; lepsza jest pamięć trwała, sprawniej przebiegają procesy pobudzania i hamowania.
WŁAŚCIWOŚĆI PSYCHICZNE
Dziecko sześcioletnie:
Uwaga jest jeszcze – mimowolna, tzn. bodźce z otoczenia odwracają uwagę od tego, co dzieje się na zajęciach; czas uwagi jest ciągle jeszcze krótki (ok. 15 min.),
– dziecko nie potrafi skupić się na wykonaniu kilku czynności jednocześnie,
– dość silna koncentracja uwagi szybko wywołuje zmęczenie.
Przeważa wciąż pamięć – mechaniczna, dlatego nowe treści powinny być często powtarzane i utrwalane z wykorzystaniem wielu zmysłów.
Ruch
– sześciolatek ma jeszcze słaby kościec i słabe mięśnie, musi często zmieniać pozycje.
Myślenie
– większość dzieci nie ma jeszcze ukształtowanej odwracalności myślenia, nie potrafi odwrócić procesu przekształceń,
– nie ma jeszcze ukształtowanych pojęć czasowych.
Pisanie
– dzieci mają wciąż silne napięcie mięśniowe rąk, palców, nadgarstka, przedramienia, barków,
– ruchy rąk u większości dzieci nie są jeszcze płynne,
– występuje geometryzacja i brak precyzji.
Stosunki przestrzenne
– dzieci mają jeszcze kłopot z oceną stosunków przestrzennych, np.: prawo, lewo, obok, za,
– wymagają wielu ćwiczeń typu zabawowego, które ułatwią późniejsze spostrzeganie.
Słuchanie
– dzieci zdolne są do podziału zdania na wyrazy, do analizy, syntezy sylabowej wyrazu, do
wysłuchania głosek w nagłosie.
Spostrzeżenia zmysłowe i wyobrażenia
– dominuje myślenie przedoperacyjne, konkretno- -wyobrażeniowe.
